Rok 2026 to moment, w którym wielu uczniów szkół branżowych i techników staje przed ostatecznym sprawdzianem swoich umiejętności. Egzaminy zawodowe od zawsze budziły sporo emocji, ale w gąszczu zmieniających się przepisów łatwo się pogubić. Czy zdajemy „starą” wersję, czy może obejmują nas już nowe regulacje? System edukacji w Polsce funkcjonuje obecnie na kilku płaszczyznach, co dla przeciętnego studenta może być mylące. Warto jednak wiedzieć, na czym się stoi, bo stawka jest wysoka, a przepisy stały się znacznie bardziej rygorystyczne niż jeszcze kilka lat temu. Przyglądamy się, co dokładnie oznaczają poszczególne formuły i dlaczego w tym roku nie można pozwolić sobie na wagary w dniu egzaminu.
Obecnie w szkołach dominuje tak zwana Formuła 2019. Choć nazwa sugeruje, że to pieśń przeszłości, to właśnie te przepisy, które weszły w życie 1 września 2019 roku, regulują dzisiejszą rzeczywistość egzaminacyjną dla większości uczniów.
Dotyczy ona osób, które kształcą się lub kształciły zgodnie z podstawą programową szkolnictwa branżowego. To właśnie ta grupa musi przygotować się na nowoczesne podejście do sprawdzania wiedzy. Jednak system nie zapomina o tych, którzy swoją edukacyjną przygodę zaczęli nieco wcześniej. Dla uczniów realizujących program z 2017 roku wciąż przewidziany jest egzamin w Formule 2017. Różnice mogą wydawać się kosmetyczne, ale diabły tkwią w szczegółach, takich jak konkretne kwalifikacje czy sposób przeprowadzania testów.
Najważniejszą zmianą, o której musi pamiętać każdy uczeń w 2025 roku, jest podejście do frekwencji na egzaminie. Skończyły się czasy, gdy podejście do testu było tylko opcją dla ambitnych. W Formule 2019 egzamin zawodowy jest obligatoryjny.
Ustawodawca postawił sprawę jasno – nieprzystąpienie do egzaminu wiąże się z bardzo poważnymi konsekwencjami. Uczeń lub słuchacz, który zlekceważy ten obowiązek, musi liczyć się z:
brakiem promocji do klasy programowo wyższej,
nieukończeniem szkoły w ogóle.
Oznacza to, że nawet najlepsze oceny z przedmiotów zawodowych i ogólnych na świadectwie nie uratują sytuacji, jeśli zabraknie obecności na egzaminie. To bat na tych, którzy chcieliby prześlizgnąć się przez system bez ostatecznego potwierdzenia swoich kwalifikacji.
Współczesny egzamin zawodowy coraz mocniej odcina się od papierowych arkuszy, przynajmniej w części teoretycznej. Zgodnie z obowiązującymi zasadami, część pisemna w Formule 2019 przeprowadzana jest wyłącznie przy komputerze.
Wykorzystuje się do tego System Informatyczny Obsługujący Egzaminy Zawodowe (SIOEZ). Dla pokolenia wychowanego na technologii nie powinno to stanowić problemu, a wręcz ułatwienie. Wyniki są dostępne szybciej, a sama forma jest bardziej przejrzysta. Oczywiście istnieją wyjątki od tej reguły, ale dotyczą one wyłącznie osób, które ze względu na specyficzne potrzeby zawnioskują o dostosowanie warunków egzaminacyjnych. Dla reszty – klawiatura i myszka to podstawowe narzędzia pracy podczas teorii.
Ciekawostką w przepisach jest furtka pozostawiona dla „weteranów” edukacji zawodowej. Mowa tu o osobach, które uczyły się według jeszcze starszej podstawy programowej, obowiązującej od września 2012 roku. Grupa ta obejmuje absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, techników, szkół policealnych oraz osoby po kwalifikacyjnych kursach zawodowych.
Dla nich system przewidział możliwość przystąpienia do egzaminu zawodowego od roku szkolnego 2025/2026. Szczegółowe informacje o organizacji tych testów będą kluczowe dla osób, które chcą uzupełnić swoje "papiery" po latach przerwy. To pokazuje, że rynek pracy wciąż potrzebuje potwierdzonych kwalifikacji, niezależnie od tego, kiedy ktoś kończył szkołę.
Kolejną istotną innowacją, która ma pomóc zdającym w Formule 2019, jest jawność zadań egzaminacyjnych w części praktycznej. Nie jest to jednak zasada absolutna – dotyczy ona kwalifikacji wskazanych w oficjalnym komunikacie Dyrektora CKE.
Dzięki temu rozwiązaniu element zaskoczenia zostaje zminimalizowany. Uczniowie mogą ćwiczyć konkretne czynności i procedury, które na pewno pojawią się na egzaminie. To ukłon w stronę praktycznego charakteru szkolnictwa branżowego, gdzie liczy się umiejętność wykonania zadania, a nie tylko teoretyczna wiedza o tym, jak to zrobić. Zmiana podstaw programowych pociągnęła za sobą nowe kwalifikacje i zawody, więc warto na bieżąco śledzić komunikaty, by wiedzieć, co dokładnie będzie wymagane przy stole warsztatowym czy stanowisku pracy.
Rok 2026 w szkolnictwie zawodowym to czas jasnych reguł i nowoczesnych rozwiązań. Kluczowe jest zrozumienie, że egzamin w Formule 2019 to nie tylko formalność, ale obowiązkowy element edukacji, bez którego nie da się zamknąć etapu szkolnego. Cyfryzacja części pisemnej oraz jawność zadań praktycznych to ułatwienia, które mają pomóc w zdobyciu upragnionego dyplomu. Jednocześnie system pozostaje otwarty na osoby kształcone w starszych trybach, dając im szansę na powrót do gry w nadchodzącym roku szkolnym. Warto więc pilnować terminów i nie lekceważyć wagi tego sprawdzianu.
poleca:
