W roku szkolnym 2023/2024 polski system edukacji objął łącznie 5,2 mln dzieci, młodzieży i dorosłych, co stanowiło 13,8 % ludności kraju . Edukacja rozpoczęła się od wychowania przedszkolnego, poprzez ośmioletnią szkołę podstawową, aż po różnorodne formy kształcenia ponadpodstawowego, w tym szkoły branżowe, licea, technika, szkoły artystyczne oraz policealne.
96,1 % dzieci w wieku 3–6 lat korzystało z różnych form edukacji przedszkolnej wedle stanu na 30 września 2023 r. . Funkcjonowało 22,5 tys. placówek (w tym 13,9 tys. przedszkoli, 7,2 tys. oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i 1,4 tys. punktów przedszkolnych), które objęły opieką prawie 1,5 mln dzieci. 68 % tych jednostek prowadziły publiczne organy samorządowe.
Liczba szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży (łącznie ze szkołami specjalnymi) wyniosła 14,0 tys., co oznacza spadek o 0,5 % w stosunku do roku poprzedniego. Uczęszczało do nich 3,0 mln uczniów, o 3,7 % mniej niż rok wcześniej, przy czym 88,7 % szkół miało status publiczny. Dodatkowo działało 44 szkoły podstawowe dla dorosłych z blisko 1 tys. uczniów; 72,7 % z tych szkół prowadziły podmioty publiczne. W roku szkolnym 2022/23 szkoły podstawowe ukończyło 512,8 tys. absolwentów .
W sieci szkół ponadpodstawowych (bez policealnych) funkcjonowało 6 935 placówek z 1,8 mln uczniów. W 2022/23 naukę ukończyło 330,4 tys. absolwentów: 48,4 % stanowiły licea ogólnokształcące, 35,5 % – technika, 13,6 % – szkoły branżowe I i II stopnia. Branżowe szkoły I stopnia ukończyło 46,8 tys. osób (32,6 % kobiet), branżowe II stopnia – 1,4 tys., natomiast ogólnokształcące szkoły artystyczne dające uprawnienia zawodowe – 2,1 tys. absolwentów (76,7 % kobiety) .
Do stage I sektoralnych szkół branżowych uczęszczało 217,5 tys. uczniów (wzrost o 11,5 % r/r, 66,7 % to mężczyźni), z czego 87,6 % szkół miało status publiczny. Funkcjonowało 261 branżowych szkół II stopnia, w 76,2 % publicznych. Specjalne szkoły przysposabiające do pracy liczyły 565 placówek z 12,5 tys. uczniów (spadek o 1,8 %) .
W pierwszym stopniu ogólnokształcących szkół artystycznych kształciło się 11,2 tys. uczniów (61,4 % kobiety), a w 410 placówkach realizujących wyłącznie program artystyczny – 54,6 tys. uczniów (63,5 % kobiety); I stopień ukończyło 7,3 tys. osób (62,7 % kobiety). II stopnia ogólnokształcące szkoły artystyczne prowadziło 107 placówek z 14,7 tys. uczniów (86,0 % kobiety) i 117 jednostek wyłącznie artystycznych dla 9,6 tys. uczniów; II stopień ukończyło 1,2 tys. absolwentów (63,9 % kobiety).
1 858 techników kształciło 755,2 tys. uczniów (wzrost o 6,2 % r/r, 61,2 % mężczyźni), z czego 87,5 % placówek było publicznych. Policealne szkoły (1 248 placówek) zgromadziły 243,1 tys. uczniów (wzrost o 3,5 %), z których 79,6 % szkół prowadziły podmioty prywatne.
Pełnoetatowo zatrudnionych było 525,2 tys. nauczycieli; najliczniejszą grupę stanowili pedagodzy szkół podstawowych (49,3 %), a 55 % to nauczyciele dyplomowani. Publiczne wydatki na oświatę w 2023 r. wyniosły 124,5 mld zł (3,7 % PKB), z czego 64,6 mld zł stanowiła część oświatowa subwencji ogólnej. Budżety JST przeznaczyły na funkcjonowanie placówek oświatowych 121,5 mld zł, w tym 22,5 mld zł na przedszkola, 49,9 mld zł na szkoły podstawowe, 1,8 mld zł na branżowe szkoły I i II stopnia, 8,6 mld zł na licea, 9,0 mld zł na technika i 1,0 mld zł na szkoły policealne.
Stabilny udział oświaty w PKB oraz konsekwentny wzrost liczby placówek, zwłaszcza zawodowych i specjalnych, wskazują na trwałą pozycję edukacji w polityce społecznej. Jednocześnie spadek liczby uczniów w szkołach podstawowych i rozwój kształcenia przedszkolnego ukazują zmiany demograficzne oraz adaptację systemu do potrzeb lokalnych. W nadchodzących latach kluczowe będzie zapewnienie wysokiej jakości nauczania, wsparcie nauczycieli oraz dalsza optymalizacja finansowania edukacji, by sprostać wyzwaniom rynku pracy i zmieniającym się oczekiwaniom społecznym.
poleca:
