Przyczyną trudności w szkole może być alergia! Co powinien wiedzieć rodzic i nauczyciel

Większość z nas, w tym także nauczyciele nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, że alergia może utrudniać dziecku normalne funkcjonowanie w szkole i wśród rówieśników. Wymaga onastałego (lub co najmniej sezonowego) leczenia, a w okresach nasilenia objawów i przyjmowania leków dziecko może być bardziej rozkojarzone, senne,szybciej się męczyć. - To problem, którego w Polsce często nie uświadamiają sobie nauczyciele, a często nawet rodzice chorych dzieci. Choroby takie jak alergia i astma nierzadko są bagatelizowane, bo wiedza na temat psychologicznych problemów cierpiących na nie dzieci i młodzieży nie jest rozpowszechniona- mówi dr Renata Zubrzycka, pedagog specjalny, współautorka poradnika "Dziecko z astmą w rodzinie i szkole"*. Ze statystyk wynika, że alergia i astmasą dziś jedną z najczęstszych przyczyn nieobecności uczniów w szkole. Co więcej okazuje się, że wielu polskich rodziców nie informuje nauczycieli o chorobie dziecka. Przyznała się do tego aż 1/3 rodziców biorących udział a w badaniach dotyczących dzieci cierpiących na astmę, jakie przeprowadzili autorzy książki. Tymczasem nauczyciel, który nie wie, że dziecko jest przewlekle chore, nie zdaje sobie sprawy, że w pewnych okresach roku, czy na pewnych etapach leczenia, może ono mieć obniżoną wydolność fizyczną, a także intelektualną. Uczeń, który cierpi na alergię wywołaną przez pyłki roślin, w okresach pylenia, kiedy przyjmuje leki antyhistaminowe może być senny, szybciej się męczyć, mieć trudności z koncentracją uwagi. Przewlekłe choroby, takie jak alergia mogą też wywoływać u dziecka negatywne reakcje na stres, podwyższony lęk, czy chwiejność emocjonalną. Dziecko może też nie akceptować swojej choroby, czy wręcz wstydzić się jej. A to z kolei może powodować trudności z nawiązywaniem dobrych relacji z rówieśnikami. Oczywiście nie jest to regułą. - Wystąpienie któregoś z tych zaburzeń zależy od wielu różnych czynników. Z jednej strony od samego przebiegu choroby i metod jej leczenia, z drugiej, w dużej mierze także od podejścia rodziców, czy opiekunów małego pacjenta - mówi dr Renata Zubrzycka. Bezwzględnie jednak nauczyciele powinni wiedzieć o chorobie dziecka po to, by mogli działać profilaktycznie - np. pomagać uczniowi w unikaniu alergenu i czynników zaostrzających przebieg choroby.

Bez stresu w szkole i u lekarza
Wielu rodziców nie wie także, że szkolnym problemom i niepowodzeniom wywołanym przez objawy alergii można przeciwdziałać rozpoczynając skuteczne leczenie. W wielu przypadkach objawowe leki, które powodują senność i osłabienie koncentracji powinny zostać zastąpione przez odczulanie. Immunoterapia jest jedyną znaną dziś skuteczną metodą leczenia alergii, która działa na jej przyczynę, a nie tylko chwilowo łagodząca objawy. U pacjentów z alergią zapobiega rozwojowi astmy i występowaniu nowych uczuleń. Prof. Andrzej Emeryk, kierownik Kliniki Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, współautor wspomnianej wyżej książki podkreśla, że w przypadku młodych pacjentów zaleca się nowoczesną, bezinwazyjną metodę odczulania - szczepionki podjęzykowe podawane w kroplach lub tabletkach. Szczepionka w kroplach lub tabletkach podawanych pod język, które stosuje się na świecie od wielu lat, w żaden sposób nie ograniczają aktywności dziecka. Lek podaje się codziennie rano, przed śniadaniem i jest zupełnie bezinwazyjny. Jest równie skuteczny co zastrzyki, a jednocześnie oszczędza dziecku stresu, związanego z ukłuciem i wizytą u lekarza. Immunoterapia trwa od 3 do 5 lat, ale jej pozytywne efekty pojawiają się już w pierwszym etapie leczenia i utrzymują się przez wiele lat po zakończeniu terapii. Mały alergik, który rozpocznie takie leczenie może więc funkcjonować i uczyć się tak, jak jego zdrowi rówieśnicy.

Czym jest odczulanie?
Sednem procesu odczulania jest wykorzystanie do zwalczenia alergii tej samej substancji (alergenu), która ją powoduje. Choremu podaje się alergen na który jest uczulony w zwiększanych stopniowo dawkach. W kolejnym etapie osoba uczulona regularnie przyjmuje optymalną dawkę alergenu, a organizm oswaja się z nim i przestaje traktować go jak wroga. Mechanizm alergii zostaje wygaszony, objawy zmniejszają się, a czasem ustępują całkowicie. Najnowocześniejszą metodą odczulania jest obecnie bezinwazyjna szczepionka podjęzykowa w postaci kropel lub tabletek. Stosowane jest u dorosłych i dzieci od 5-go roku życia. Alergen w postaci kropli lub tabletek podaje się rano na czczo na błonę śluzową pod językiem. Szczepionkę należy przetrzymać w tym miejscu przez 2 minuty i następnie połknąć. Odczulanie tego typu pacjent może prowadzić w domu, poza gabinetem lekarskim. Krople nanosi się pod język przy użyciu specjalnego dozownika, który umożliwia precyzyjne odmierzenie dawki szczepionki. Tabletki to dziś najnowocześniejsza forma odczulania, dostępna w przypadku uczulenia na pyłek traw. Wkłada się je bezpośrednio pod język. Szczepionkę w kroplach można po jej otwarciu przechowywać w lodówce (4 miesiące) lub przez okres 1 miesiąca poza lodówką w temperaturze do 25°C. Tabletki można przez cały czas przechowywać poza lodówką, co jestznacznym ułatwieniem i idealnym rozwiązaniem np. dla osób często podróżujących.

*"Dziecko z astmą w rodzinie i szkole", Andrzej Emeryk, Renata Zubrzycka, Małgorzata Bartkowiak-Emeryk, Radosław Gawlik, Wydawnictwo UMCS